Prof. Dr. Gürdal YILMAZ
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, Trabzon

Çin’in Wuhan şehrinde, 31 Aralık 2019’da zatürre vakaları bildirilmiş ve yapılan araştırmalarda bu hastalığın etkeni olarak yeni bir coronavirus (2019-nCoV) tespit edilmiştir. Vakaların başlangıçta Wuhan’da farklı hayvan türleri satan bir toptan balık ve canlı hayvan pazarı çalışanlarında ortaya çıktığı belirlenmiştir. Çin dışındaki ilk vakanın 13 Ocak 2020’de Tayland’da 61 yaşındaki Çinli bir kadın olduğu; ikinci vakanın ise 14 Ocak 2020’de Japonya’da 30’lu yaşlarda bir erkek hastanın olduğu yetkili kaynaklar tarafından açıklanmıştır. Tayland ve Japonya’dan bildirilen iki vakanın da Wuhan şehrine seyahat öyküsü raporlanmıştır. Hastalığın kaynağı henüz netlik kazanmamış olmakla birlikte eldeki veriler, Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarında yasadışı olarak satılan vahşi hayvanları işaret etmektedir. Şu ana kadar hastalığın bulaşma şeklinin damlacık yoluyla olduğu bildirilmiştir. Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Daha ciddi vakalarda, zatürre, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm ortaya çıkabilmektedir. Ancak eldeki veriler doğrultusunda hastalığın şiddeti konusunda yorum yapılamamakla birlikte hastalık hızla yayılmakta ve ölüm oranları gün geçtikçe artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü bugünkü (02.02.2020) verilerine göre toplam 14557 vaka bildirilmiş olup, bu vakaların 2110’u ciddi boyuttadır ve bunların 304’ü ölümle sonuçlanmıştır. Çin dışında 23 ülkede 146 vaka bildirimi yapılmış olup, 1 hasta ölmüştür. Ülkemizde hiç vaka görülmemiş olup, bundan sonrada görülmemesi için insanlarımızın enfeksiyon kontrol önlemlerine azami uyum sağlaması ciddi önem taşımaktadır.
2019-nCoV enfeksiyonu için doğrulaması yapılmış veya değerlendirmesi devam eden bir birey ile yakın temas içinde bulunmuş olanlar, son temaslarından sonraki 14 gün boyunca günde iki kez ateşlerini ölçmeli, öksürük, solunum sıkıntısı ile titreme, vücut ağrıları, boğaz ağrısı, baş ağrısı, ishal, mide bulantısı / kusma, ve burun akıntısı gibi diğer erken şikayet veya belirtilerinin olup olmadığını takip etmelidirler. Aynı şekilde, 2019-nCoV kesin tanısı konan vakalar ile aynı uçakta seyahat etmiş olan yolculardan iki ön, iki arka, iki yan koltuktaki yolcular temastan iki hafta sonrasına kadar takip edilmelidir.
Sonuç olarak; 2019-nCoV tespit edildikten sonra, bulunduğu bölgeyle sınırlı kalmamış, vaka sayısı giderek artmış ve kıtalar arası bildirimler olmuştur. Başta el yıkama olmak üzere enfeksiyon kontrol önlemlerini dikkate alıp uygulamak, bu hastalıktan korunma için hayati öneme sahiptir.

İzmir’in Ciğerleri Yanıyor: Orman Yangını Felaketi